آن حضرت در دوران امامت با عمل به آموزه ‏هاى اخلاقى دين اسلام و رفتار و سلوك معنوى خود كه شايسته مقام امامت بود و مردم آن زمان تنها آن‏ را از سيره نبوى و امامان معصوم شنيده و خلاف آن ‏را در رفتار حاكمان و اربابان قدرت ديده بودند.

ابعاد معنوى و اخلاقى دين اسلام كه در مقام امامت متجلى مى‏ شد را بار ديگر زنده كردند و در تقابل با رفتار غير دينى حاكمان قرار دادند.

ادامه مطلب :

نقل‏ هاى مختلفى كه از اين رفتار اخلاقى و معنوى امام رضا علیه السلام نقل شده است، گوياى اين موضوع است.

به ‏عنوان نمونه از ابراهيم ابن عباس نقل است كه: «هرگز نديدم حضرت رضا علیه السلام كسى را با سخن خويش بيازارد و نديدم هرگز سخن كسى را قطع كند و مى‏ گذاشت تا حرف او تمام شود، هرگز حاجت كسى را در صورتى كه قدرت برآوردن آن‏را داشت رد نمى‏ كرد، هرگز نزد كسى پاى خود را دراز نمى‏ كرد، و تكيه هم نمى ‏زد، و هرگز نديدم سخن درشتى به خادمان خود بگويد، هرگز نديدم كه آب دهان بر زمين‏ بى‌‏اندازد و همين‏طور نديدم كه با صداى قهقهه بخندد بلكه تبسم مى‏ كرد.

زمانى كه به اندرون خانه مى ‏رفت و سفره مى‏‌انداختند تمام خدمتگزاران حتى دربان را بر آن مى‌نشانيد.

آن حضرت شب‏ها را بيشتر بيدار بود و كمتر مى‏‌خوابيد. بيشتر شب‏ها را تا صبح بيدار بود، روزه بسيار مى ‌گرفت، هرگز سه روز روزه در ماه از آن حضرت ترك نمى‏‌شد، آن حضرت در پنهانى نيكى و تصدق بر فقرا بسيار داشت،

و بيشتر آن در شب‏هاى تاريك بود، بنابراين هر كس ادّعا كند كه مانند او را در فضل ديده است او را راست‏گو مپنداريد.» هم‏چنين شخصى از اهل بلخ كه در سفر حضرت رضاعلیه السلام از مدينه به خراسان همراه آن بزرگوار بوده مى‏‌گو‌يد: «روزى در بين راه سفره غذا گستردند، آن بزرگوار تمام خادمان و غلامان از سفيد و سياه را سر سفره در کنار خود مهمان کرد، خادمان و غلامان از سفيد و سياه را بر سر سفره جمع كرد، من گفتم: فداى شما شوم، بهتر بود كه براى اينان سفره‏اى جداگانه مى‏‌انداختند! آن حضرت فرمود: تند مرو، همانا خداى ما يكى است، مادر و پدر همه يكى است، و پاداش به اعمال است.» (كافى، ج‏4،ص‏23)