تدوین نگارش :معصومه حنفی  استادراهنما : آقای اکبری ، تاریخ دفاع: زمستان ۱۳۸۷

چکیده

توکّل و تحلیل مفهوم شناسی آن با توجه به آموزه های دینی و توصیه های اکید قرآن کریم و سنت نبوی از اهمیت و جایگاه ویژه ای در نظام فکری، اعتقادی و عملی آدمی برخوردار است، طوری که خود قرآن خداوند را بعنوان نعم الوکیل یاد می کند. البته در این راستا، معرفت و شناخت این حوزه،نیازمند پایه و اساسی است که با توحید و حکمت الهی رقم خورده و موجبات امیدواری و توکل به خداوند را افزایشی مضاعف می­بخشد.

ادامه مطلب :

آیات متعددی در قرآن وجود دارد که تحلیل و بررسی آیات، زندگی و ساختار وجودی بشر را با توکل جستن و توکل کردن به مبدا هستی تثبیت می بخشد چنانکه آثار مثبت آن در زندگی فرد و اجتماع و در تمامی ارتباطات و مناجات بشری با رویکردی هدفمند، معنادار می­شود.

عکس آن هم صادق است که توکل نکردن به تنها مبدأ هستی و ضعف ایمان می­تواند موجبات ناامیدی و بی هدفی و همنشینی با شیطان را به همراه داشته باشد، چنان که خداوند متعال انسانها را از وجود و نیرنگ این عدوّ مبین آگاهی داده و برحذر داشته است.

بنابراین پرداختن به مساله توکل و بررسی سیر در آیات مربوط بدان و از سویی راههای کسب آن و بررسی پیامدهای توکل و عدم توکل در زندگی بشری می تواند، مسیر هدفمند و دست را در زندگی انسانها هم از لحاظ دنیوی و هم از لحاظ اخروی رقم بزند.

در این تحقیق سعی بر آن است که با رویکرد قرآنی به مفهوم شناسی توکل و بررسی آیات در خصوص آن پرداخته شود و راهکارهای رسیدن به توکل و آثار مثبت آن در زندگی فردی و اجتماعی مورد توجه قرار گیرد.

کلید واژه­ها: توکل، آیات توکل، توحید و ایمان، آثار توکل به خدا، پیامدهای منفی عدم توکل بخدا، رویکرد اخلاق به توکل، درجات توکل