سینما، زن و سیاست
اندیشۀ دوران پهلوی دوم حذف ایدئولوژی در مستعدترین گروه ها و طبقات جامعه و پیشگیری از هر تحول بنیادین بود؛ به جز موراد خاص و فیلم گاو، این سینما، سیاست گریز و سیاست ستیز بود. جو بستۀ سیاسی اقتضای این را داشت. مردم فقیر و کارگران را با شگرد لمپن سازی معنای دیگر و هر نوع دگرگونی و تغییر و بهبود شرایط زیستی – اجتماعی را به اقبال واگذاشت و عنصر تلاش برای دگرگونی را حذف کرد.
بنابراین از زن به عنوان ابزاری جهت اغوای مردم و جلوگیری از تحولات سیاسی استفاده می شده است.

زن در سینمای بعد از انقلاب
پس ازانقلاب اسلامي،بارهنمودهاي امام خميني (ره) سعی شد،حضور زن درسينما از اين تم خارج شده و سيماي حقيقي زن به نمايش درآيد. شأن ومقام انساني زن و قداست مقام مادري و نقش حقيقي زن به عنوان ستون خانواده مورد توجه قرار گيرد و كمتر براي بالابردن رقم فروش و يا ميزان رغبت تماشاگر از حضور زن استفاده ي ابزاري شود اما در سالهاي اخير در سينما و تلويزيون ما شاهد برگشت به رويه فيلم فارسي هستيم.
اگرچه انديشه ي مادري و نگاه سنت گرايانه به نقش زن و نمود آن در رسانه هاممكن است مورد انتقاد برخي نحله هاي فمينيستي خاص مثل فمينيسم ليبرال و رادیکال شودامادرانديشه ي سينمايي انقلاب اسلامي به هرحال بانوعي پيشرفت درنگاه به زن مواجهیم. دربحثي جدلي مي توان گفت تغییر نگاه از «زن به مثابه ابزار جنسی» به «مادر مربی» پیشرفتی در خور به شمار می رفته است. البته این که این اندیشه در ادامه چقدر تحقق یافته است، جای بحث دارد.
مثال. در فیلم هایی که سعی کرد به موضوعی اجتماعی بپردازد که در چند سال اخیر ، سینمای ایران رشد داشت.

دو خط اصلی در این سینما دنبال می شود. یکی در نحله آقای فرهادی و افراد نزدیک به او که شاهد رفتن به سمت سبک زندگی زنانه ایم؛ به معنای سبک زندگی زنانه مستقل از خانواده و مستقل فرزند و حتا مستقل از جامعه.
در یک وجهه و طرف دیگر، فیلم هایی مثل طلا و مس و نیز خیلی دور خیلی نزدیک، زن را در خانواده تصویرگری می کنند. باید این دو جریان را در سینمای اجتماعی ایران جدی گرفت. جریانی که به دنبال بیرون کشیدن زن از خانواده است و طرح و بحث حل مسائل جامعه زنان ایران در فرا متن خارج از خانواده را دنبال می کند و در نقطه مقابل، جریانی که در پی حل و بحث و پی جویی مسائل زن ایرانی در ساختار و فرامتن خانواده است. این یک دوسویه و دوگانه جدی و دو راهی بسیار اساسی مقابل خط مشی گذاری فرهنگی و هنری و سینمایی در ایران است. 

سید مجید امامی

موضوعات: آموزنده  لینک ثابت