?ششمین بخش

تاثیر محیط بر تربیت

نقش امر به معروف و نهی از منکر در تربیت

از جمله روش‌های تربیتی، امر به معروف و نهی از منکر است

?آثار بسیار مثبتی در جامعه دارد، کارایی این روش

به حدی است که در اسلام حتی شهروندان نیز وظیفه دارند

حاکمان و امیران خود را نصیحت کنند.

?تعبیر «كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ…»

شما بهترين امتى هستيد كه براى مردم پديدار شده ‏ايد: به كار

پسنديده فرمان مى‏دهيد، و از كار ناپسند بازمى‏داريد، و به خدا ايمان

داريد.

ادامه مطلب :

?«نشان می‌دهد که اصلاح امت و رسیدن

به جایگاه برترین امت تنها با امر به معروف و نهی از منکر حاصل

می‌شود .

?این خاصیت و تاثیر امر به معروف و نهی از منکر است.

براى حفظ و نگهدارى ارزش‌هايى كه اسلام آورده است.

?جهت بقاى جامعه سعادت بار اسلامى، دستور مهمى مى‏دهد

و آن اين كه همواره گروهى از مسلمانان بايد آماده باشند كه

مردم را دعوت به خير كنند

?با تبليغ مداوم،

ارزش هاى اسلامى و انسانى

را در جامعه زنده نمايند

?وادار كردن ديگران به انجام كارهاى خوب

و بازداشتن آن‌ها از انجام كارهاى بد

اگر به صورت يك تكليف و وظيفه

در جامعه مطرح باشد و همه خود را به آن متعهد بدانند

?آثار و نتايج بسيار درخشانى به بار مى‏آورد

و در سازندگى و بالندگى و رشد

وتعالى جامعه و گسترش مبانى اخلاقى

و ارزش هاى ايمانى تأثير قاطعى دارد.

?علاوه بر نتايجى كه در ديگران مى‏گذارد

براى خود شخص كه امر به معروف و نهى از منكر مى‏كند

نيز بسيار سازنده است

?کسی كه ديگران را به نيكي‌ها دعوت مى‏كند،

سعى خواهد كرد كه آن را در خود به وجود آورد.

?بسيارى از مردم تشنه تشويق هستند

و اگر به انجام كارهاى پسنديده تشويق شوند

به راحتى آن را انجام مى‏دهند

?نيز بسيارى از مردم از سرزنش

و اعتراض ديگران متأثر مى‏شوند

?اگر خود را در معرض اعتراض جامعه ببينند

از انجام كارهاى بد منصرف مى‏شوند

و از گناه و معصيت پرهيز مى‏كنند.

?اسلام با استفاده از اين روحيات

كه در نوع مردم وجود دارد،

دو فريضه امر به معروف و نهى از منكر را واجب كرده

تا گروهى را با تشويق و گروهى را با تهديد تربيت كند

و نظام اخلاقى را در جامعه گسترش دهد

?پیامبر اکرم فرمود: «آمران به معروف، جانشینان خدا در زمین هستند

?از امام علی وَ مَا أَعْمَالُ الْبِرِّ كُلُّهَا وَ الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ

عِنْدَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْيِ عَنْ الْمُنْكَرِ إِلَّا كَنَفْثَةٍ فِي بَحْرٍ لُجِّ

?روایت امیر المومنین :

تمام کارهای نیک وحتی جهاد در راه خدا

در برابر امر به معروف ونهی از منکر

چون آب دهان است در برابر دریای پهناور

?اگر انسان نسبت به محیط اطراف و اطرافیان

خود احساس مسؤولیت کند

و دیگران را دوست بدارد

هرگز در برابر منکرات بی‌تفاوت نمی‌ماند

?اگر عده کثیری از افراد جامعه

به این مسؤولیت خود آگاه باشند و عمل نمایند

دیگر زشتی‌ها به سرعت در جامعه منتشر نمی‌شود

تا به صورت عادی در آید

?این عمل در تمامی سطوح جامعه اثر می‌گذارد

نصیحت و پند و اندرز افراد جامعه

به یکدیگر راه را بر رواج نیکی‌ها می‌گشاید

?جلوی کجروی‌ها و انحراف‌ها

و رفتارهای مغایر با شئون اسلامی و انسانی را می‌گیرد.

?مثلا برای حفظ نماز اول وقت

اگر عده‌ای در جلسات عمومی از ادامه بحث خوداری کنند

و به اقامه نماز بپردازند این عمل به عنوان یک کار خوب تأثیر

می‌کند

?هر منکری را تذکر دهند

و به معروف عمل نمایند همه تحت تأثیر قرار خواهند گرفت

و به تمام سطوح جامعه رسوخ می‌نماید

?نکته اول :

روش تربیتی امر به معروف ونهی از منکر چگونه است؟

?امر و نهی با ارشاد، تعلیم، تنبیه وتذکر فرق دارد

?زیرا امر به نیکی و نهی از زشتی، از سنخ فرمان حاکمیت است

?، نه از مقوله موعظه وپند وتعلیم».

?در روایات آمده

که امر به معروف و نهی از منکر سه مرحله دارد:

مرحله قلب،

مرحله زبان

و در نهایت مرحله عمل است

?در مرحله قلبی از روی اخلاص

و حسن نیت و علاقه به سرنوشت مسلمانان باشد.

مثل نگاه به یک بیمار، ونجات او از مرگ،

و جلوگیری از افتادن در چاه و آتش گرفتن

?ولی متاسفانه از مرحله قلبی

عصبانیت‌های بیجا را درک می‌شود،

?از مرحله زبان بجای آن که به بیان روشن قرآن توجه شود

«ادْعُ إِلى‏ سَبيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَة»

?با حكمت و اندرز نيكو

به راه پروردگارت دعوت كن و با آنان به [شيوه‏اى‏] كه نيكوتر است

مجادله نماى

?در حقيقت، موعظه‌ها وپند‌های تحکم آمیز درک می‌شود

 

و از مرحله عمل به جای این که تبلیغ عملی

وتدایبر عملی اعمال

گردد، اِعمال زور؛ دریافت می‌شود

?مطلب دیگر این که امر به معروف و نهی از منکر

باید بصورت جمعی باشد،

کار فردی تاثیرگذار نیست ».

نکته دوم:امر بمعروف ونهی از منکر یک مسؤلیت مشترک

?امر بمعروف نهی از منکر

وقتی به عنوان یک وظیفه تلقی شد

هم بصورت انگیزه فردی در می‌آید

و هم آثار اجتماعی دارد.

فرد در صدد کنترل اعمال خویشتن بر می‌آید.

علاوه بر این، پیش از آن که دیگران به فرد تذکر دهند

او خود به اصلاح وضع خویش اقدام می‌کند.

? همه فکر می کنیم، که باید راه بیفتیم

توی کوچه و خیابان به منکرات تذکر بدیم،

?باید اول به اطرافیان نزدیک خودمان فکر کنیم،

برای اصلاح رفتارشان چاره ای بیندیشیم.

قوا انفسکم و اهلیکم نارا، ای مردان

خودتان و خانواده را از آتش جهنم دور کنید.

?خواهرمان، برادرمان ،

فرزندمان را با دلسوزی با بهترین روش آموزش دهیم،

شاید نیاز باشد غیر مستقیم کار خوب را جا بیندازیم.

برای کار خوب کادویی بدهیم،

متاسفانه برای کارهایی که ارزش دینی ندارد

زیاد هزینه می کنیم،

مثلا جشن تولد،

اما برای نماز خواندن یا روزه گرفتن و حجاب

دختران و خواهر یا مادرمان هدیه نمی دهیم،

?مهمترین نهی از منکری که آقایان می توانند انجام دهند

در مورد زنان بد حجاب یا بی حجاب به آنها نگاه نکنند.

?چون نگاه کردن به زنان نامحرم بدحجاب،

تشویق حساب میشود،

اصلا هدف آرایش کردن زنان برای نامحرم،

دریافت نگاه وتوجه هست.

چون خلا عاطفی دارند،

با نگاه مردان نامحرم در پی پر کردن آن خلا هستند.

?دستور خداوند در قرآن ،

ابتدا به مردان می گوید

توجهتان را از نگاه به نامحرم حفظ کنید،

بارها وقتی با زن نامحرم بدحجاب روبرو شدیم،

وقتی متوجه شد که همسرم به صورت او نگاه نمی کند،

بی اختیار روسریش را جلو می کشد و موهایش را

میبرد زیر روسری.

?اگر این اتفاق از سوی مردان در جامعه تکرار شود،

حد اقل جلوی شیوع منکر ات زیادی در جامعه گرفته می شود.

طلاق های عاطفی، افسردگی زنان، چشم چرانی های مردان،

زنا ،فرزندان حرام زاده….

?قلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ

ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ

ای رسول ما) مردان مؤمن را بگو تا چشمها (از نگاه ناروا) بپوشند و

فروج و اندامشان را (از کار زشت با زنان) محفوظ دارند که این بر

پاکیزگی (جسم و جان) آنان اصلح است،

و البته خدا به هر چه کنید کاملا آگاه است
اول به آقایان امر میکند، که به زنان نامحرم خیره نگاه نکنید.

بعد به زنان امر می کند،

وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُن

َّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ«۲۹نور»

زنان مؤمن را بگو تا چشمها (از نگاه ناروا) بپوشند

و فروج و اندامشان را (از عمل زشت) محفوظ دارند و زینت و

آرایش خود جز آنچه قهرا ظاهر می‌شود (بر بیگانه) آشکار نسازند،

و باید سینه و بر و دوش خود را به مقنعه بپوشانند و زینت و جمال

خود را آشکار نسازند جز برای شوهران خود…..

? وقتی مرد موثر در گناه است خداوند اول به او امر می کند

در سوره نور در مذمت بدحجابی زنان اول مردان سفارش به نگاه

نکردن میشوند.

در گناه زنا اول زنان را سفارش می کند، چون اگر زنی آمادگی نشان

ندهد ،هیچ تجاوزی صورت نمی گیرد،

مگر به ندرت. حتا خفاشان شب هم که به زنان تجاوز می کردند،

همه زنهایی بودند که پوشش ناقص داشتند، واعتراف آن گروه هم

این بود که زنانی را انتخاب می کردیم که بدحجاب بودند.

?خداوند غیرت را برای

مردان انتخاب کرد،

تا از حیا و عفت خانواده محافظت کند

هر مردی وظیفه دارد روی چهار زن غیرت نشان بدهد،

مادر، همسر، خواهر، دختر، این همچنان

چه بالا برود چه پایین بیاید وجود دارد.

مادر بزرگ، عمه ، خاله،

واز خواهر زاده ، برادر زاده ، دختر خاله، دختر عمو ، دختر دایی،

دختر عمه، نوه …

?دشمن هم روی بی غیرت کردن مردان توانسته کار کند

متاسفانه چنین مردانی از اینکه همسرشان

مورد توجه مردان دیگر قرار گیرد احساس شخصیت می کنند!

?الزَّانِيَةُ وَ الزَّاني‏ فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ وَ لا تَأْخُذْکُمْ

بِهِما رَأْفَةٌ في‏ دينِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ «نور۳۰»

ای حکّام عدل مسلمین ) به هر یک از زن زناکار و مرد زناکار ( در

جایی که همسر نداشته و محرم یکدیگر

نباشند و زنای به عنف و کافر با زن مسلمان نباشد )

صد تازیانه بزنید ، و اگر به خدا و روز واپسین ایمان دارید

مبادا شما را در ( اجرای ) دین خدا به حال آن دو رحمت و عطوفت

گیرد!

در مسأله زنا زنها را موثر می داند لذا اول زن زنا کار را مذمت می کند

?اصولا خداوند در قرآن هرکسی که بیشتر مقصر است

اول اورا معرفی می کند،

در مورد دزدی اول دستور به کیفر مرددزد است بعد زن دزد

وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا جَزَاءً بِمَا كَسَبَا نَكَالًا مِنَ اللَّهِ ۗ
دست زن و مرد دزد را به کیفر اعمالشان ببُرید، این عقوبتی است که خدا مقرر کرده

?والسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا جَزَاءً بِمَا كَسَبَا نَكَالًا مِنَ اللَّهِ ۗ

دست زن و مرد دزد را به کیفر اعمالشان ببُرید،

این عقوبتی است که خدا مقرر کرده

?با توجه به غیرتی که در فطرت پاک مردان خداوند لطف کرده

و قدرت بدنی ، وظیفه ای به نام الرجال قوامون علی النسا ء

 

که مردان سرپرست خانواده هستند،

?یعنی باید

به امنیت خانواده توجه کنند. وقتی مردی به ناموس خود بی توجه

است، دودش به چشم خودش می رود، فساد به خاندانش نفوذ

می کند.

?آیا اگر به درستی عمل شود، جامعه از آلودگی پاک نمی شود؟!

خانواده ها حفظ نمی شوند؟!

فرزندان صالح در جامعه وفور پیدا نمی کند؟!

بخش زیادی ازفساد و تباهی از جامعه پاک نمی شود؟!

?کارگر ، کارمند، دانشجو، همه آرامش نمی یابند؟!

ازدواج جوانان سرعت نمی گیرد؟!

مردان دیگر مجبور به مقایسه همسر خود

با زنان کف خیابان نمیشود

طلاق به زیر صفر نمی رسد؟!

?زنان مجبور نمیشوند به خاطر تماشای شوهرشان

به زنان دیگر ،

 

هر روز خود را برنگی در آورند. در آخر هم افسردگی بگیرند و با

قرصهای آرامبخش دنبال شفا بگردند.