تجربه نگاری از زندگی مولا امیراالمومنین | ... |
. همراه و همیار فراز و فرودهای زندگی
از مهمترین معیارهای انتخاب همسر، همراهی او در شرایط سختی و روزهای راحتی است که اگر همسران در زمانهای مختلف زندگی با شناخت و مدیریت درست بتوانند از تمامی امکانات و تواناییهای خود بهره برده و همدیگر را یاری رسانند، نه تنها مشکلات زندگی به راحتی حل خواهد شد، بلکه زمینه موفقیتهای بیشتر را فراهم خواهد کرد، بخصوص در ابتدای زندگی که معمولا برای بیشتر زوج ها، شرایط مادی و اقتصادی به خوبی و به طور کامل فراهم نیست، این همیاری و همراهی، بیشتر لازم است.
در این زمینه، حضرت زهرا(س) بهترین همراه و همیار صبور و شکیبای حضرت علی(ع) در تمامی شرایط سخت و دشوار زندگی بودند. در ابتدای زندگی آن بزرگواران، زندگی فقیرانهای را آغاز کردند، زیرانداز آنها پوست گوسفندی بود که شب بر روی آن میخوابیدند و در روز به شتر آبکش خود بر روی آن علوفه میدادند. رواندازشان نیز تکه عبای مندرس یمنی بود که آنقدر بزرگ نبود که همزمان همروی سر و هم پایشان را بپوشاند. بالشی از چرم داشتند که درونش با لیف خرما پرشده بود؛ اما علیرغم همه این شرایط سخت، هنگامیکه علی(ع) از جهاد و جبهه جنگ برمیگشت، فاطمه(س) استقبال گرمی از او میکرد، شمشیر او را گرفته و میشست. در تمام فعالیتهای علی(ع) او را همراهی میکرد و نسبت به مسائل او و جامعه حساسیت نشان میداد و به این شكل با همراهی، همفكری و رغبتی كه در خود نشان میداد خستگیها و مرارتهای بیرون را از جسم و روح او دور میکرد.
در شرح این شرایط سخت و میزان همراهی حضرت زهرا(س) در تحمل سختیها و مرارتهای زندگی و درک والای آن حضرت از شرایط همسر خویش نقل شده است: «روزی امام علی(ع) به همسر بزرگوار خود فرمود: فاطمه جان! آیا غذا داری تا رفع گرسنگی کنم؟ آن بانوی بزرگوار پاسخ داد: خیر! سوگند به خدایی که پدرم را به نبوت و شما را به امامت برگزید، دو روز است که در خانه غذای کافی نداریم. امام علی(ع) با تأسف فرمود: فاطمه جان! چرا به من خبر ندادی تا غذا تهیه کنم؟ فاطمه(س) فرمود:ای ابوالحسن! من از پروردگار خود حیا میکنم که چیزی از تو درخواست کنم که فراهم کردن آن در توانت نیست».
در مقابل حضرت علی(ع) نیز ایشان را در انجام امور سخت خانه مساعدت و همراهی مینمود تا تحمل این سختیها بر آن حضرت آسان باشد. حضرت زهرا(س) این همیاری را اینگونه برای پدر بزرگوار خویش نقل میکند: «یا رسولالله هر دو دستم به علت آرد كردن گندم با آسیای دستی ورمکرده، زخم شده است. دیشب را تا صبح به آرد کردن گندم مشغول بودم و علی نیز فرزندانم حسن و حسین را نگهداری میکرد.»
به همین دلیل بود که آن بانوی بزرگوار با صبر مثال زدنیای که داشتند بهترین سکینه و مایه آرامش همسر خود محسوب میشدند، تا آن اندازه که حضرت امیر نگاه عاشقانه به چهره همسر گرامی خود را مایه زدودن تمامی غم و اندوهها توصیف میفرمودند: «سوگند به خدا، من زهرا(س) را تا آن هنگام كه خداوند او را بهسوی خود برد، خشمگین و مجبور به كاری ننمودم، او نیز مرا خشمگین نكرد و هیچگاه موجب ناخشنودی من نشد… من هرگاه به چهره زهرا(س) نگاه میکردم هرگونه غم و اندوه از من برطرف میشد.» و حضرت فاطمه(س) نیز خطاب به همسرش میگفت: «علی جان! جانم فدای تو! جان و روح من سپر بلای جان تو! یا ابوالحسن همواره با تو خواهم بود. چه در خیر و نیكی به سر ببری، چه در سختیها و بلاها گرفتار شوی، همواره با تو خواهم بود.»
حضرت زهرا(س) به این گفته خود حقیقتاً عمل نمود تا آنجا که وقتی حضرت علی(ع) را با اکراه و اجبار برای گرفتن بیعت به مسجدالنبی میبردند، بانوی دوعالم، برای دفاع از علی(ع) تا درب مسجد آمد و در تأکید بر یاری همسرش چنین فرمود: «به خدا سوگند،ای سلمان! از درب مسجد مدینه پا بیرون نمیگذارم، تا آنکه پسرعموی خود را با چشمان خودم سالم ببینم.»
مقام معظم رهبری با استعانت از این ویژگیهای زندگی مشترک آن حضرات معصومین(ع) مجموع این ویژگیها را با تعبیر «سازگاری» عنوان نموده و به زوجهای جوان توصیه میکنند: «سازگاری در زندگی، اساسِ بقایِ زندگی است و همین است که محبّت میآفریند. همین است که موجب برکات الهی میشود. همین است که دلها را به هم نزدیک کرده و پیوندها را مستحکم میکند.»
همچنین میفرمایند: «قناعت کنید، از قناعت خجالت نکشید. بعضیها خیال میکنند که قناعت مال آدمهای تهیدست و فقیر است و اگر آدم داشت، دیگر لازم نیست قناعت کند. نه، قناعت یعنی در حدّ لازم، در حد کفایت، انسان توقّف کند».
هنر خانه داری و همسر داری
یکی از وظایف زوجین در خانواده، گرم نگه داشتن این کانون مهربانی است. در خصوص عمل به این معیار مهم، هر یک از زوجین وظایفی دارند که با نگاهی به شیوه و رفتار حضرت علی و زهرا(س) در زندگی بیشتر قابل درک است.
معیار مهم حضرت زهرا(س) برای گرم نگه داشتن کانون خانواده، عبادت پروردگار به عنوان بهترین زینت باطنی مومن است، موضوعی که باید در حفظ و پایداری آن به عنوان عاملی که زوجین را از افتادن در ورطه بسیاری از خطاها و لغزشها در جامعه امروز حفظ میکند، توجه وافر داشت. چنانکه حضرت حضرت صدیقه طاهره(س) به این موضوع تا آن اندازه توجه داشت که در شب عروسی خود نیز به عبادت پرداخت. نقل است که در شب ازدواج، امام على(ع) فاطمه زهرا(س) را نگران و گریان دید، فرمود: «چرا ناراحتى؟ پاسخ داد: در پیرامون حال و رفتار خویش فكر كردم، به یاد پایان عمر خویش و منزلگاه دیگر به نام قبر افتادم كه امروز از خانه پدر به خانه شما منتقل شدم و روزى دیگر ازاینجا بهطرف قبر و قیامت خواهم رفت، در این آغازین لحظههای زندگى، تو را به خدا سوگند میدهم كه بیا تا به نماز بایستیم تا با هم در این شب خدا را عبادت كنیم.»
علاوه بر این رفتارِ عملی معنوی، آن حضرت به زینتهای ظاهری برای جلب رضایت همسر خویش و آرامش بخشی بسیار توجه داشتند. در سیره و منش آن حضرت نقل است که همواره بر آن بود در محیط خانه و خانواده، خوشبو و آراسته باشد و موهبت زیبایی و جمال بیمانندش را تنها برای همسرش علی(ع) نمایان میساخت و همیشه نزد خود عطر نگه میداشت. امسلمه میگوید: «از ریحانه پیامبر خدا(ص) عطر خواستم و گفتم: سرورم! آیا عطر و بوی خوشی نزد خویش دارید؟ ایشان فرمود: آری و بیدرنگ شیشه عطری آورد و اندکی از آن را بر کف دستم ریخت. بوی خوشی از آن برخاست که هرگز به مشامم نرسیده بود.» حتی آن بانوی گرامی اسلام در واپسین لحظههای زندگیاش به این موضوع توجه داشت و به اسماء فرمود: «عطر مرا که همیشه خود را با آن عطرآگین میکردم، بیاور».
این آموزههای رفتاری به خوبی نشان میدهد که برای اینکه کانون عشق و محبت خانواده گرم بماند، علاوه بر اینکه همسر باید خود را در خانواده جذاب و مایه آرامش و سکون قرار دهد، شوهر نیز باید با رعایت تقوا و پاکدامنی، به همسر خویش توجه داشته و از برقراری هرگونه رابطه پرخطری پرهیز کند تا بتواند عشق و علاقه به همسر خویش را همواره گرم و پر نشاط نگه دارد.
مقام معظم رهبری در این خصوص اینگونه توصیه میفرمایند: «اسلام که راجع به حجاب حرف میزند، آیات قرآن که راجع به حجاب حرف میزند، راجع به حدود زن و مرد با یکدیگر دستور دارد، این به خاطر خود مردم است، به خاطر همین خانوادههاست. همین دخترهای جوان که شوهرشان را میخواهند از دست ندهند، این پسرهای جوان که زن محبوبشان را میخواهند از دست ندهند، این، بدون حجاب و بدون رعایت نمیشود، آیاتِ قرآن این طور حکمت آمیز و عمیق است.»
هنر تقسیم کار در خانواده
از مهمترین مسائلی که با بروز و ظهور صورتهای جدید زندگی و بخصوص اشتغال همسران در بیرون از خانه، رعایت آن بیشتر در زمانه حاضر احساس میشود، مشارکت در کارهای خانه است. مقام معظه رهبری در این باره راهکار تقسیم کار را ارائه میدهند که حلال بسیاری از نزاعهای خانوادگی است: «وقتی دو نفر در کنار هم قرار میگیرند و همسر میشوند، بعضی از وظایف وجود دارد که بین اینها مشترک است. مانند کشیدن بارهای خانواده، همکاریهای گوناگونی که در راه بردن خانواده مؤثر است. اینها باید با هم همکاری کنند. این کارها بین زن و مرد مشترک است. حداکثر این است که تقسیم کار شود. گاهی تقسیم کار هم نمیکنند امّا بهترش این است که تقسیم کار هم بشود. بخشی از کارها را زن انجام میدهد، بخشی از کارها را مرد انجام میدهد. مثل همهی همکاریهایی که وجود دارد؛ مثل همهی همسنگریها.»
عمل به این توصیه با توجه به شیوه رفتار حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) در خانواده خویش بیشتر قابل درک است. چراکه با وجود آنکه رسول خدا(ص) در اولین شب ازدواج علی(ع) و زهرا(س) كارهای خانه و بیرون از خانه را میان آنان تقسیم نمود و فرمود: «خمیر كردن آرد و پختن نان و تمیز كردن و جارو زدن خانه به عهده فاطمه(س) باشد و كارهای بیرون منزل از قبیل جمعآوری هیزم و مواد غذایی را علی(ع) انجام دهد»، اما با این حال در روایت است که حضرت علی(ع) در کارهای خانه به همسر خویش کمک میکرد. امام صادق(ع) در این باره میفرماید: «امیرالمؤمنین(ع) برای منزل هیزم میآورد، آب تهیه میکرد، منزل را جارو میکرد، در پاک کردن عدس کمک میکرد. فاطمه علیهاسلام هم گندم و جو آرد میکرد، خمیر درست مینمود و نان میپخت.»
فرم در حال بارگذاری ...
[شنبه 1398-05-12] [ 09:49:00 ق.ظ ]
|