ج) اوصاف پدر قرانی با مبنا قرار دادن ماجرای حضرت ابراهیم و اسماعیل علیهم السلام

ادامه ی بحث پست قبل:

از دیگر اوصاف پدر قرانی که میتوان بر شمرد ، همراه کردن فرزند خود در کارهای نیک است « وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ: و هنگامى كه ابراهيم و اسماعيل پايه‏هاى خانه كعبه را بالا مى‏بردند مى‏گفتند اى پروردگار ما از ما بپذير كه در حقيقت تو شنواى دانايى.بقره 127

همانطور که در این آیه مشاهده می شود ابراهیم علیه السلام  هنگامی که کعبه را به امر الهی بازسازی می کرد حضرت اسماعیل علیه السلام را هم با خود همراه نمود. بر اساس  برخی از متون تفسیری حضرت اسماعیل علیه السلام  در آن زمان در سن نوجوانی قرار داشت .

بر اساس اصل روان شناسی، بیشتر الگوپذیری نوجوانان از طریق مشاهده است چون نوجوان  از جهت فکری هنوز به مرحله ای نرسیده است که بتوان مطالب مستدل علمی  را به او انتقال داد لذا مشاهده رفتار های مثبت و یا منفی در شکل گیری شخصیت نوجوان  بسیار مهم است. وقتی که ابراهیمعلیه السلام اسماعیل علیه السلام را با خود همراه کرد ه، در واقع به نوعی مفاهیم ارزشی  مانند اخلاص،  ایثار، نیکوکاری و … را  به صورت غیر مستقیم به فرزندش منتقل می نماید.

قابل توجه پدران جامعه ی ما که فرزندان خودرا معمولا در مراسمات عزاداری سید الشهدا علیه السلام باخود همراه میکنند اما در سایر مراسمات مذهبی از چنین امری غفلت می کنند در نتیجه بسیاری ازمفاهیم ارزشی اسلامی برای فرزندان جامعه  قابل فهم نیست که این امر سبب می شود فرزندان جامعه ی ما در قبال آن مفاهیم مقدس بی تفاوت باشند.

صفت بعدی پدر قرانی آن است که به فرزندان خود یاد می دهد که ارزش کارها به بزرگی کارها مربوط نیست بلکه به قبولی آن در نزد الهی مربوط است.« رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا: اى پروردگار ما از ما بپذير» بقره 127

این صفت هرچند به ظاهر کوچک است اما  بسیاری از مشکلاتی که گریبان گیرخانواده ها ی ما شده ،  نشات گرفته از عدم وجود همین قاعده است. توضیح این که  اگر معیار انسان در زندگی بزرگی کار باشد،  هرچقدر کاربزرگ  باشد به همان اندازه جامعه را در قبال خود طلبکا رخواهد دید ولی اگر معیار،  قبولی نزد خداوند باشد این فرد هر چقدر هم که خدمت کند باز هم خود را  خادم ملت و جامعه خواهد دید.

و صفت دیگر پدر قرانی  مشورت خواهی از فرزند در مقابل مواردی است که به سرنوشت فرزند مربوط می شود.« فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ: و وقتى با او به جايگاه سعى رسيد گفت اى پسرك من من در خواب [چنين] مى‏بينم كه تو را سر مى‏برم پس ببين چه به نظرت مى‏آيد گفت اى پدر من آنچه را مامورى بكن ان شاء الله مرا از شكيبايان خواهى يافت»صافات 102

همانطور که در این ایه مشاهده میکنید حضرت ابراهیم علیه السلام از اسماعیل علیه السلام  در مورد قربانی شدن نظر خواهی میکند هرچند دستور به قربانی شدن امر الهی  بود اما چون یک طرف قضیه سرنوشت  فرزندش اسماعیل بود، نظر او را هم جویا شد. این خود درس بزرگی برای پدران جامعه ماست.

چه بسیار فرزندانی که به جهت عدم نظر خواهی والدین در اموری که به سرنوشت آن ها مربوط می شود  در زندگی دچار شکست های جبران ناپذیری شده اند مانند بسیاری ازدواج های تحمیلی  که سرنوشت تلخی را برای جوانان جامعه ما رقم زده است و علت اصلی آن عدم نظر خواهی و یا عدم توجه به خواسته فرزندان بوده است.

در مورد حضرت ابراهیم علیه السلام و حضرت اسماعیل علیه السلام نکات دیگری میتوان عنوان نمود اما ما جهت رعایت اختصار از ذکر آن ها خودداری میکنیم تا نوبت به سایر انبیا هم برسد!

رامیان -حیدری

ب ) اوصاف پدر قرانی با مبنا قرار دادن ماجرای حضرت ابراهیم و اسماعیل علیهم السلام

یکی از اوصاف پدر قرآنی آن است که از خداوند درخواست فرزند صالح می کند« رَبِّ هَبْ لِي مِنَ الصَّالِحِين . سوره صافات آیه 100

توضح این که: در این ایه حضرت ابراهیم علیه السلام از خداوند درخواست فرزند صالح می کند و نکته ی جالب این است که خداوند در سوره انبیاء آیه 105 می فرماید بندگان صالح من زمین را به ارث خواهند برد:« وَ لَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُون: و در حقيقت در زبور پس از تورات نوشتيم كه زمين را بندگان شايسته ما به ارث خواهند برد »

به عبارت دیگر حضرت ابراهیم علیه السلام از خداوند می خواهد به او فرزندی عطا کند که صلاحیت وراثت زمین را داشته باشد.با توجه به این نکته می توان استنباط کرد که صفت دیگر پدر قرآنی آن است که برای فرزندش آرزو های بلندی را در نظر می گیرد اما این آرزو ها از نوع خیالی نیست بلکه با لحاظ شرایط آن چنین آرزوهای می کند.این آروز شاید به ظاهر خیالی باشد- همان حاکمیت بر زمین- ولی فراموش نکنیم که این قاعده ی الهی است که صالحین بر زمین حکمرانی خوهند کرد.

قابل توجه پدران جامعه ی ما که گاهی برای فرزندنشان آرزوهای خیالی واهی در سردارند که امکان دسترسی به آن آرزوها نه تنها غیر ممکن است بلکه برای فرزندانشان شرایط لازم جهت نیل به آنها مهیا نیست.

صفت بعدی پدر قرانی این است که به فرزندش به عنوان هدیه ی الهی می نگرد« الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى الْكِبَرِ إِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ …. سپاس خداى را كه با وجود سالخوردگى اسماعيل و اسحاق را به من بخشيد.ابراهیم آیه 39

لازم به ذکر است که اگر انسان از کسی هدیه بگیرد متناسب با جایگاه هدیه دهنده با هدیه اش برخورد خواهد کرد. به طور مثال اگر انسان از فرماندار شهر هدیه بگیرد یک نوع برخورد خواهد کرد ولی اگر این فرد از دست رئیس جمهور همان هدیه را بگیرد نوع برخوردش قطعا فرق خواهد کرد.مرتبه هدیه دهنده هر قدر بالاتر برود رفتار گیرنده هدیه هم متناسب با ان جایگاه متغیر خواهد بود.مسئولیت انسان هم متناسب با ارزش هدیه ای که دریافت کرده فرق میکند.

فرزند هرچند هدیه الهی است اما انسان در قبال آن مسئولیت سنگینی به عهده دارد که عبارت است ازتعلیم و تربیت درست فرزند. اگر انسان این مسئولیت را به درستی ایفا نکند خداوند همان نعمت فرزند را به نقمت تبدیل خواهد کرد.

و شاید بتوان گفت مشکل اصلی خانواده های امروزی ما همین مسئله است .

ان شالله در پست فرزند قرانی توضیح بیشتری درارتباط دو سویه ی پدر و فرزند خواهیم نوشت.

صفت دیگر پدر قرانی ناامید نشدن از رحمت الهی در مورد فرزند دار شدن است « الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى الْكِبَرِ إِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ الدُّعَاء: سپاس خداى را كه با وجود سالخوردگى اسماعيل و اسحاق را به من بخشيد به راستى پروردگار من شنونده دعاست »ابراهیم آیه 39

همانطور که در آیه مشخص است حضرت ابراهیم علیه السلام در سن پیری صاحب فرزند شدند « عَلَى الْكِبَرِ» با اینکه سنشان بالا بود اما همچنان به درگاه خداوند دعا می کردند. آری کسی که در چنین سنی از رحمت الهی ناامید نباشد حقش است که خداوند به او فرزندی مانند حضرت اسماعیل و اسحاق عطا کند.

قابل توجه پدرانی که به هر دلیل صاحب فرزند نمی شوند! برای چنین افرادی حضرت ابراهیم علیه السلام بهترین الگو است. البته به این شرط که ابراهیم وار به سوی خدا روی آورند. یعنی مانند برخی از مسلمان نماها نباشند که در خوشی عبد شیطانند اما در ناخوشی عبد خدا!

رامیان - حیدری