حیران و سرگردان به طرف بقیع می‌روم تا بلکه از پشت نردها در پهنه‌ی بقیع مرقد امام حسن را جستجو کنم.

اینجا بقیع است مزار چهار امام معصوم بدون سنگ قبر، تنها با پاره سنگی که بر بالای قبر گذاشتند، زنان حق ورود به بقیع را ندارند، طبق احکام وهابیت اگر زنی سر قبر مردان برود، مرد مرده می‌تواند اندام او را عریان ببیند، از پشت نرده‌ها به دور دست نگاه می‌کنم تا مزار غریب چهار امام غریب را در زادگاهشان نظاره کنم، از همان جا به امام رضای غریب خودمان سلام می‌کنم می گویم آقاجان شما غریب هستید یا اجداد مطهرتان در وطن خود چنین غریب هستند. در مدینه یک بغض گلوگیر دائمی در گلو داری و اشکی که بهانه می‌خواهد تا ببارد.

زیارت جامعه را شروع می‌کنم، فاصله بقیع تا مسجد النبی را می‌بینم، کوچه‌ی بنی هاشم شلوغ است تعدادی اندک، تابوت را بر دوش دارند و تصمیم دارند تا کنار مدفن پیامبر دفن کنند، اجازه نمی‌دهند، این نوه پیامبر امام حسن علیه السلام است، چه کسی اولی تر از او که در کنار جد بزرگوارش باشد.

تیر ها در کمان می‌رود، شروع به تیر باران کردن تابوت می‌کنند، امام حسین علیه السلام دستور می‌دهد برویم بقیع، از این همه غربت اشک بر پهنای صورتم جاری می‌شود، صفحه دعا را با دستمال خشک می‌کنم، همان جا دورکعکت نماز زیارت می‌خوانم، ایستاده بدون رکوع و تشهد که مبادا شرطه ها بفهمند وبجار نرده های مشبک دیوار سیمانی بکشند!

الگوی روش امام حسن مجتبی علیه‌السلام در تبیین چرایی صلح؛
•امام خامنه‌‏ای در تبیین دوران سخت امامت امام مجتبی علیه‌السلام می‏‌فرماید: «بنده در قضایاى تاریخ اسلام این مطلب را مکررا گفته‌‏ام که، چیزى که امام حسن مجتبى علیه‏‌السلام را شکست داد، نبودن تحلیل سیاسى در مردم بود والا همه‏‌ى مردم که بى‏‌دین نبودند؛ تحلیل سیاسى نداشتند»(۱۲/۰۸/۱۳۷۲).
با توجه به اسناد و روایات، ضعف تحلیل سیاسی تنها قبل از وقوع صلح نبود و این آسیب اجتماعی بعد از صلح نیز خود را نشان می‏‌داد از این رو امام مجتبی علیه‌السلام هم قبل از انعقاد صلح و هم بعد از آن، در روشنگری و بصیرت‏ بخشی به آحاد جامعه اهتمام داشت.
از استدلالات شخصیت مبارک امام مجتبی علیه‌السلام برای تبیین چرایی انعقاد صلح با معاویه نیز به خوبی متوجه می‏‌شویم که حضرت درصدد تقویت تحلیل سیاسی جامعه بوده‏‌اند. بطور مثال آن حضرت، فرایند صلح را با دو پدیده‏‌ی تاریخی تشبیه نموده‎‏اند؛ یکی از این پدیده‌‏ها، مربوط به قرآن و دیگری مربوط به سنت نبوی(ص) است.

* تمثیل اول
در تمثیل اول، امام بعد از تصریح به این‏که جامعه‏‌ی امروز، نمی‏‌تواند به درستی این واقعه را تحلیل نماید(مَا تَدْرُونَ‏ مَا عَمِلْتُ!(الاحتجاج/ ج۲/ ص۲۸۹)) و بعد از اشاره به نکته که: «به‏‌خدا قسم آنچه انجام دادم براى شیعیانم بهتر و نیكوتر از هر چیزى است كه خورشید بر آن طلوع و غروب مى‏‌كند»(وَ اللَّهِ الَّذِی عَمِلْتُ خَیْرٌ لِشِیعَتِی مِمَّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَّمْسُ أَوْ غَرَبَتْ، اقدام خود را شبیه اقدامات حضرت خضرعلیه‌السلام دانستند: «آیا آن داستان را از یاد برده‌‏اید که حضرت خضرعلیه‌السلام وقتی کشتی را سوراخ کرد و دیوار را بر پای داشت و تعمیر کرد و پسر را کشت، این کار او باعث شد که موسی بن عمران علیه‏‌السلام بر او خشم گیرد، چراکه حکمت آن را نمی‏‌دانست، در حالی که این کار نزد خدا عین حکمت و صواب بود؟»(أَ مَا عَلِمْتُمْ أَنَّ الْخَضِرَ لَمَّا خَرَقَ السَّفِینَةَ وَ أَقَامَ الْجِدَارَ وَ قَتَلَ الْغُلَامَ كَانَ ذَلِكَ سَخَطاً لِمُوسَى بْنِ عِمْرَانَ إِذْ خَفِیَ عَلَیْهِ وَجْهُ الْحِكْمَةِ فِی ذَلِكَ وَ كَانَ ذَلِكَ عِنْدَ اللَّهِ حِكْمَةً وَ صَوَاباً؟
خضر گر در بحر کشتی را شکست
صد درستی در شکست خضر هست

* تمثیل دوم
در تمثیل دوم، حضرت با استناد به سیره‌‏ی نبوی صلی الله علیه و آله فرمودند: «علت صلح من با معاویه، همان علت صلح رسول‏‌خدا صلی الله علیه و آله با بنى ضمره و بنى اشجع و با اهل مكّه هنگام برگشت از حدیبیّه است با این تفاوت که آن‏ها به‏نصّ‏ قرآن كافر بودند و معاویه و اصحابش به مقتضاى تأویل قرآن كافر مى‏باشند»(عِلَّةُ مُصَالَحَتِی‏ لِمُعَاوِیَةَ عِلَّةُ مُصَالَحَةِ رَسُولِ اللَّهِ لِبَنِی ضَمْرَةَ وَ بَنِی أَشْجَعَ وَ لِأَهْلِ مَكَّةَ حِینَ انْصَرَفَ مِنَ الْحُدَیْبِیَةِ، أُولَئِكَ كُفَّارٌ بِالتَّنْزِیلِ وَ مُعَاوِیَةُ وَ أَصْحَابُهُ كُفَّارٌ بِالتَّأْوِیل(علل الشرایع/ ج۱/ ص۲۱۱))

* روشی قاعده‏‌مند در تحلیل سیاسی
این روش استدلالی حضرت مجتبی علیه‌السلام – استناد به تاریخ- می‏‌تواند الگو و قاعده‏ای باشد برای فنّ تحلیل سیاسی و بصیرت ‏افزایی برای افراد. این روش از آن جهت قاعده‌‏مند است که امیرالمؤمنین علیه‌السلام تصریح دارند: «اوضاع روزگار برای آیندگان همان‏گونه جریان دارد که برای گذشتگان جریان داشته است؛ امور عالم شبیه یکدیگرند»(إِنَّ الدَّهْرَ یَجْرِی بِالْبَاقِینَ کَجَرْیِهِ بِالْمَاضِین(نهج‏البلاغه/ خطبه۱۵۷)؛ إِنَّ الْأُمُورَ أَشْبَاهٌ
از این رو می‏بینیم رهبر بصیر و حکیم انقلاب نیز از این روش قاعده‏مند به کرات استفاده کرده و می‏‌کنند؛ که به چند نمونه اشاره می‏‌نماییم: